در این مقاله از سایت میلورن, راه های افزایش عزت نفس در کودکان قرار داده شده است.
اگر شما نیز میخواهید فرزندای با عزت نفس بالا تربیت کنید, تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
همانطورکه میدانید کودکی دوره بسیار حساسی در زندگی انسانهاست.
انسان ها در کودکی روحیه حساس و آسیب پذیر بالایی دارند که اگر عزت نفس از کودکی درون انسان پرورش نیافته باشد, حتی در بزرگسالی نیز مشکلات متعددی در این زمینه خواهد داشت.
در این دوران حساس, پدر و مادر نقش اصلی را در تقویت و شکوفا کردن عزت نفس کودک و یا کشتن آن دارند.
در این سنین و به ویزه از 1 تا 7 سالگی, ساده‌ترین رفتارها و برخوردها می‌توانند سلامت روان کودک را به خطر بیندازند و زندگی آینده او را تحت تاثیر قرار دهند.
بنابراین از حیاتی ترین مسائل در تربیت کودکان و سلامت روانی آنها , همین مورد است.
معنی عزت نفس
دقیق ترین و کامل ترین معنی و مفهوم واژه عزت نفس را نمی توان گفت.
چون تعاریف مختلف و پیچیده ای در این زمینه وجود دارد .
برای درک بهتر مفهوم این کلمه, می توانیم آن را اینگونه توصیف کنیم که عزت نفس , باور و اعتقادی است که یک فرد درباره میزان ارزش و اهمیت خودش دارد.
به طور کلی وجود عزت نفس به افراد کمک می‌کند که نسبت به خود ,تصویر و حس مثبت و ارزشمندی داشته باشد.
چرا داشتن عزت نفس از اهمیت بالایی برخوردار است؟
بهترین و مناسب ترین زمان برای ایجاد و تقویت حس عزت نفس در سنین 1 الی 7 سال می باشد.
تجربیات و احساسات کودک در این مرحله , یک تصویری را در ذهن کودک نسبت به خودش ایجاد می کند.
در بزرگسالی نیز اثر این عزت نفس درون افراد وجود خواهد داشت.
اگر فردی در این سنین حساس حس بدی نسبت به خود پیدا کند, مثلا احساس کند که از پس هیچ کاری برنمی آید یا فکر کند که برای انجام هرکاری نیاز به کمک دارد و به تنهایی نمیتواند, این یعنی والدین به عزت نفس او آسیب زده اند.
این نوع افراد در بزرگسالی نیز به خود و توانایی هایشان ایمان نخواهند داشت.
حتی ممکن است سالها برای انجام کاری آموزش ببینند ولی وقتی بخواهند کاری را متناسب با آموخته های خود انجام دهند, ذهن شان به زمان کودکی برگردد.
در نتیجه احساس ناتوانی کنند و به خود و توانایی هایشان شک و تردید داسته باشند.
این بزرگسالان , با اولین شکست , دست از تلاش و کوشش می کشند و فکر می کنند که شکست خیلی بدی خورده اند.
اما برعکس افرادی که دارای اعتماد به نفس بالایی باشند, هر شکست را آغازی برای یک پیروزی می بینند و به تلاش خود, ادامه می دهند.
علائم کمبود عزت نفس در کودکان
یکی از نشانه های کمبود این حس در کودک, افسردگی, گوشه گیر بودن و منزوی بودن اوست.
این بچه ها معمولا اجتماعی نیستند و نمیتوانند حتی با همسن و سالان خود هم ارتباط خوبی برقرار کنند.
معمولا رفتن به مکان های شلوغ و مهمانی ها را دوست ندارند و ترجیح می دهند تا تنها باشند.
چون این کودکان به خود باور ندارند در نتیجه تنهایی را انتخاب می کنند.
استرس و اضطراب حتی برای کوچکترین کارها نیز یکی دیگر از این نشانه هاست.
بچه هایی که عزت نفس ندارند, کوچکترین کار ها را نیز با استرس زیاد انجام میدهند و این باعث می شود تا از بعضی از این کار ها هم دلزده شوند و تمایلی به انجام آنها نداشته باشند.
مقایسه خود با دیگران و احساس برتریت دیگران
کودکانی که کمبود اعتماد به نفس دارند, دائما خود را با دیگران و به ویژه همسن و سالان خود, مقایسه می کنند.
از جمله می توان به مقایسه ظاهر خود با دیگران و یا هوش و توانایی های خود با دیگران اشاره کرد.
در چنین حالتی هم معمولا به این نتیجه میرسند که دیگران برتر هستند.
آنها حس بدی نسبت به خود پیدا می کنند.
خجالتی بودن بیش از حد
برخی از بچه ها خیلی خجالتی هستند و در جمع ها و در کنار دوستان خود نیز ساکت می مانند و از حضور در فعالیت های مختلف خودداری می کنند.
این مورد هم یکی از شایع ترین علائم کمبود عزت نفس می باشد.
بعضی از بچه ها ممکن است نتوانند خواسته های خود را به طور واضح و روشن بیان کنند.
این مورد هم یکی از علائم های دیگر عدم وجود اعتماد به نفس درون کودک است.
این بچه ها معمولا در بیان خواسته های خود استرس دارند و فشار زیادی را تحمل می کنند تا نیازشان را بیان کنند.
بنابراین والدین باید به این مسائل دقت و توجه زیادی بکنند.
روش های رشد و پرورش عزت نفس کودک
همه انسان ها دارای نواقصی هستند و هیچ انسانی وجود ندارد که کامل و بی نقص باشد.
بنابراین ممکن است هر فردی برای هر کاری مناسب نباشد.
اما گاهی اوقات نیز این عدم خود باوری, باعث می شود تا افراد نتوانند به سمت اهداف و خواسته های خود حرکت کنند.
قدرت تصمیم گیری
برای افزایش عزت نفس در کودکان, باید به فرزندان خود اجازه تصمیم گیری بدهید.
کودکانی که توانایی انتخاب و تصمیم گیری نداشته باشند, عزت نفس خیلی کمی خواهند داشت و حتی ممکن است هیچگاه این اعتماد به نفس درون آنها شکل نگیرد.
بنابراین حتما فرصت انتخاب و تصمیم گیری در بعضی موارد را به آنها بدهید.
حتی اگر کاری که می خواهند انجام دهند برخلاف میل شماست, اجازه دهید کار را انجام دهد و از دور, مراقب آنها باشید.
توجه کافی
همه انسانها در همه سنین نیاز به توجه و حمایت دارند.
بچه ها معمولا نقاشی کشیدن را از همان سنین پایین دوست دارند.
زمانی که یک نقاشی را می کشند و به شما نشان می دهند, نیازمند تشویق و تبریک شما دارند.
اینکه به صورت سرسری به آنها آفرین بگویید و به کارتان ادامه دهید, ممکن است این کار آنها را ناراحت کند و حس کنند که بهشان توجهی نمی کنید.
بنابراین زمانی که کودک نقاشی خود را به شما نشان داد, با توجه زیاد, از انها استقبال کنید.
بهتر است در مورد اشکالی که کشیده اند سوال کنید و نقاط قوت شان را به آنها بگویید و یاد آوری کنید.
معجزه تشویق و تحسین را دست کم نگیرید!
در ادامه روش های افزایش عزت نفس در کودکان سعی کنید تا همیشه کودک را به خاطر فعالیت هی بزرگ و کوچکی که انجام می دهند, تشویق کنید.
معجزه تشویق, تاثیر فوق العاده ای در رشد و پرورش عزت نفس کودکان دارد.
برخی پدر و مادر ها تصور می کنند که برای تشویق کودک, حتما باید برایش هدیه ای بخرند .
در حالیکه اینگونه نیست شما می توانید با بیان یک جمله محبت آمیز او را تشویق کنید.
همچنین به این نکته هم توجه داشته باشید که تشویق نباید فقط برای موفقیت های کودک باشد.
بلکه این تشویق باید به خاطر تلاش ها و پشتکار او در جهت رسیدن به یک هدف باشد.
ابراز محبت
همه پدر و مادر ها فرزندانشان را دوست دارند ولی بعضی از آنها نمی توانند این دوست داشتن را به صورت زبانی هم به آنها بگویند.
شاید باور نکنید اما این جمله می تواند تاثیر بسیار زیادی در عزت نفس کودک داشته باشد.
او را دائما در آغوش بگیرید, ببوسید و به او بگویید که چقدر دوستش دارید و از داشنش خوشبخت هستید.
به او ثابت کنید که این دوست داشتن بی قید و شر ط است و او را همانطورکه هست دوست دارید.
تاکید بر روی تلاش و پشتکار
باید از همان سنین کودکی انعطاف پذیری را به آنها آموزش دهید .
این باور را در ذهن آنها به وجود بیاورید که فارغ از هر نتیجه ای , تلاش و پشتکاری که او برای رسیدن به یک هدف می کند, بسیار ارزشمند است.
این باور به کودک کمک می کند تا قبول کند که قرار نیست همیشه مثلا بهترین و بالاترین نمره را او بگیرد یا در همه کارها نفر اول باشد.
او به این باور میرسد که تلاش در هرکاری, مهمتر از نتیجه است.
مستقل بودن
استقلال و اعتماد به نفس, به صورت مستقیم, روی افزایش عزت نفس در کودکان تاثیر می گذارند.
کودک را به خود وابسته نکنید.
اجازه دهید تا برخی از کارهایش را خودش به تنهایی انجام دهد و از دور, حواستان به او باشد.
سعی کنید تا یک فضایی ر ا در اختیار او قرار دهید تا کارها را خودش انجام دهد و تا زمانی که خودش کمک نخواسته, وارد عمل نشوید.
حس استقلال و مستقل بودن به طرز عجیبی عزت نفس کودک را تقویت می کند.
قدرت انتخاب
سعی کنید حتما به فزندان خود, قدرت انتخاب بدهید و به انتخاب آنها احترام بگذارید.
در بعضی موارد, چند گزینه در مقابل او قرار دهید و از او بخواهید تا انتخاب کند.
به عنوان مثال ومقع خوردن صبجانه, از او بپرسید که می خواهد چه چیزی بخورد؟ شیر یا شیرکاکائو؟
از کودک بپرسید که چه چیزی می خواهد.
این کار کمک می کند تا او این را به یادداشته باشد که انتخاب های او برای شما قابل احترام و ارزشمند است.
انجام کارهای روزمره
برای تقویت عزت نفس کودکان, برخی از کارهای روزانه را به او محول کنید.
مسئولیت های کوچکی که در حد توان آنهاست, گزینه های خوبی هستند.
به عنوان مثال از او بخواهید تا لباس های شسته شده خودش را در کمدش قرار دهد.
همچنین می توانید از او بخواهید تا به گل ها آب دهد و از این قبیل کارها.
این وظایف به کودک کمک می کند تا توانایی حل مسائل را داشته باشد.
قوانین خانه برای کودکان و نوجوانان
سایت میلورن سعی کرده است در کنار قصه های کودکانه, داستان صوتی شب, دانستنیها و آموزش نقاشی , مطالب کاربردی و مفیدی در مورد روانشناسی کودکان را نیز در سایت خود قرار دهد.
امیدواریم این مطالب برای شما نیز مفید بوده باشند.